Zadania lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
Świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej udzielane są w dni powszednie, od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Mogą być realizowane w warunkach ambulatoryjnych (w gabinecie/ poradni/przychodni), a w przypadkach uzasadnionych medycznie – w domu pacjenta.
W razie nagłego pogorszenia stanu zdrowia, pacjent przyjmowany jest w dniu zgłoszenia, zgodnie z harmonogramem pracy lekarza. W chorobach przewlekłych, jeśli pacjent nie skarży się na gorsze samopoczucie, porada jest mu udzielana w uzgodnionym terminie. Późniejszy termin wizyty dotyczy także kontynuacji leczenia.
Lekarz bada pacjenta, stawia diagnozę, ordynuje leki. Jeżeli zachodzi konieczność kieruje na dodatkowe badania lub konsultacje.
Kierowanie na zabiegi w gabinecie zabiegowym i w domu pacjenta
W gabinecie zabiegowym wykonywane są zabiegi i procedury pozostające w kompetencjach lekarza POZ i wymagające jego udziału, związane bezpośrednio z udzielaną poradą lekarską. W sytuacji uzasadnionej stanem zdrowia pacjenta, zabiegi mogą być wykonywane także w domu pacjenta.
Jeśli zlecenie ma wykonać pielęgniarka, lekarz wydaje skierowanie do tej pielęgniarki, do której pacjent jest zadeklarowany.
Gabinet zabiegowy (w tym punkt szczepień) funkcjonuje od poniedziałku do piątku, w godzinach pracy Świadczeniodawcy, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Punkt szczepień powinien być czynny minimum jeden raz w tygodniu po godzinie 15.00.
Kierowanie na badania laboratoryjne
Jeśli w wyniku udzielonej porady lekarskiej zachodzi konieczność wykonania badań laboratoryjnych, lekarz wskazuje pacjentowi laboratorium, w którym wykonane zostaną na jego zlecenie badania diagnostyczne i mikrobiologiczne.
W przypadku uzasadnionym medycznie, materiał do badań laboratoryjnych może być pobrany w domu pacjenta. Zlecenie na pobranie materiału wystawia lekarz POZ, który we własnym zakresie i na własny koszt zapewnia także pojemniki na materiały do zleconych badań oraz pojemnik zbiorczy do transportu pobranych próbek.
Zlecenie lekarza POZ wykonuje pielęgniarka, do której pacjent złożył deklarację.
Wykaz badań diagnostycznych, na które kieruje i za które płaci świadczeniodawca POZ ze środków finansowych otrzymywanych z NFZ, jest ściśle określony. Wszystkie wykonywane są na zlecenie lekarza w laboratorium lub pracowni, z którymi dany świadczeniodawca podpisał umowę.
Lekarz POZ może skierować pacjenta także na specjalistyczne badanie diagnostyczne, jakim jest badanie endoskopowe przewodu pokarmowego. Badanie diagnostyczne na zlecenie lekarza POZ należy wykonać w miejscu (laboratorium/ pracowni) przez niego wskazanym.
DiLO – karta Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego
Lekarz rodzinny, który podejrzewa u pacjenta chorobę nowotworową, kieruje go na badania znajdujące się w koszyku diagnostycznym POZ. Na podstawie uzyskanych wyników może skierować pacjenta na szybką ścieżkę terapeutyczną, wystawiając mu kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego – DiLO. Karta zastępuje skierowanie do specjalisty; dokumentuje cały proces diagnostyki i leczenia.
Dodatkowe badania w koszyku POZ
Od 2015 roku lekarz POZ może skierować pacjenta na dodatkowe badania diagnostyczne: TSH, FT3, FT4, PSA-antygen swoisty dla stercza całkowity; morfologię krwi obwodowej z płytkami krwi; żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC); posiew wymazu z gardła z antybiogramem; diagnostykę ultrasonograficzną: USG tarczycy i przytarczyc; USG ślinianek; USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego; USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego; USG węzłów chłonnych; spirometrię.
Kierowanie do lekarza specjalisty lub do szpitala
Lekarz POZ, kierując pacjenta do poradni specjalistycznej lub do leczenia szpitalnego, dołącza do skierowania: kopię wyników badań diagnostycznych i przeprowadzonych konsultacji, będące w jego posiadaniu, umożliwiające (…) kierującemu postawienie wstępnego rozpoznania stanowiącego przyczynę skierowania; do skierowania dołącza również istotne informacje o dotychczasowym leczeniu specjalistycznym lub szpitalnym oraz zastosowanym leczeniu.
Przepisy stanowią, że skierowanie do szpitala może wystawić każdy lekarz, także niebędący lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli cel leczenia nie może być osiągnięty przez leczenie ambulatoryjne.
Żaden przepis nie uzależnia zakwalifikowania do leczenia szpitalnego/ wpisania na listę oczekujących lub przyjęcia do szpitala od dostarczenia przez pacjenta skierowania z „poradni przyszpitalnej”. Nie jest zatem zasadne domaganie się, by pacjent takie skierowanie posiadał.
Odsyłanie pacjentów, którzy mają już skierowanie do szpitala – wystawione przez lekarza POZ lub z poradni specjalistycznej, by zarejestrowali się ponownie, tym razem w „poradni przyszpitalnej” i tam uzyskali kolejne skierowanie do szpitala, nie ma podstaw prawnych.